Badanie nowej dynamiki polityk migracyjnych i przemocy na granicach

Program wydarzenia

Seminarium odbyło się w Świnoroju na Podlasiu, na polsko-białoruskiej granicy. Zgromadziło badaczy z różnych krajów, którzy przedstawili swoje empiryczne prace na temat przemocy granicznej i odpowiedzieli na zaproszenie do wspólnego rozwijania krytycznego dialogu na temat migracji, przemocy granicznej, walk społecznych i sprawiedliwości społecznej. Prelegenci zostali wybrani na podstawie abstraktów przesłanych w odpowiedzi na otwarty nabór rozesłany za pośrednictwem akademickich i aktywistycznych sieci. Oprócz prelegentów i innych aktywnych uczestników seminarium w sesjach i otwarciu wystaw wzięło udział około 25 innych osób (aktywiści i pracownicy humanitarni, lokalni mieszkańcy oraz międzynarodowi studenci Uniwersytetu Warszawskiego, którzy dołączyli do dyskusji).

Wydarzenie miało format hybrydowy, co umożliwiło również udział publiczności online. Oprócz dyskusji na miejscu uczestnicy mieli okazję doświadczyć przestrzeni granicznej i obserwować konsekwencje trwającej militaryzacji podczas etnograficznego spaceru w strefie przygranicznej, prowadzonego przez organizatorów, oraz wycieczki z przewodnikiem po ścisłym rezerwacie Puszczy Białowieskiej, ostatniego pierwotnego lasu w Europie. Otwarcie wystawy było okazją do wymiany myśli z aktywistami niosącymi pomoc humanitarną osobom w drodze oraz do refleksji nad różnymi sposobami archiwizowania i upamiętniania przemocy i walk mających miejsce na granicy.

Zaproszenie do nadsyłania artykułów:
Wschodnia granica Polski, będąca jednocześnie zewnętrzną granicą UE, to obszar, na którym obserwujemy trwające społeczne zmagania o odzyskanie przestrzeni granicznej, która od początku kryzysu humanitarnego w 2021 roku została zmilitaryzowana, a wobec osób w drodze i lokalnych społeczności zastosowano nadmierną siłę. Ten lokalny przykład przemocy granicznej wpisuje się w podobne zjawiska na wielu innych granicach UE i na całym świecie oraz w dramatyczne statystyki dotyczące śmierci migrantów na przejściach granicznych. Koszt ludzkiego życia związany z ufortyfikowanymi granicami wciąż rośnie – na granicy polsko-białoruskiej potwierdzono już 57 zgonów, na rzece Evros (granica grecko-turecka) między 2000 a 2017 rokiem udokumentowano ponad 300 ofiar, a na Morzu Śródziemnym odnotowano dziesiątki tysięcy zgonów i zaginięć.

Jako badacze i aktywiści dostrzegamy pilną potrzebę krytycznej reewaluacji współczesnych polityk migracyjnych i ich społecznych konsekwencji. Obserwujemy eskalację i niepokojącą normalizację przemocy granicznej oraz zmieniającą się narrację wokół migracji i mobilności. To, co niegdyś było kwestią sporną, stało się dominującym dyskursem, a w konsekwencji oficjalną polityką państwową, prowadzącą do legitymizacji praktyk takich jak masowe uwięzienia, użycie siły i proliferacja dyskryminacyjnego języka w debacie publicznej. Ta normalizacja wykracza poza samą retorykę – przenika do tkanki społecznej, kształtując postawy wobec migracji i uchodźców w sposób wymagający akademickiej analizy.

W związku z tym zapraszamy do składania propozycji referatów autorów, akademików i aktywistów, którzy podzielają te obawy i chcą włączyć się w dyskusje dotyczące następujących aspektów współczesnego pejzażu migracyjnego, reżimów granicznych i ich wpływu społecznego:
- związek między rasizacją a granicami,
- militaryzacja i uzbrajanie granic,
- internalizacja i eksternalizacja granic,
- normalizacja przemocy,
- faszyzacja i zwrot w stronę prawicowej polityki migracyjnej,
- odpowiedzialność i sprawiedliwość,
- sprawiedliwość migracyjna i mobilnościowa.